ไวรัสคอมพิวเตอร์ (Computer Virus) คือ โปรแกรมหรือซอฟต์แวร์หรือชุดคำสั่งคอมพิวเตอร์ชนิดหนึ่ง ที่ถูกพัฒนาขึ้นมาด้วยวัตถุประสงค์ร้าย สร้างปัญหาและก่อให้เกิดความเสียหายต่างๆกับเครื่องคอมพิวเตอร์ โดยที่ไวรัสคอมพิวเตอร์สามารถสร้างปัญหาได้ตั้งแต่การก่อกวนไปจนถึงทำลายคอมพิวเตอร์และระบบเครือข่ายได้
ไวรัสคอมพิวเตอร์มีความสามารถในการ Copy ตัวเอง เพื่อการแพร่กระจายตัวเองไปยังเครื่องคอมพิวเตอร์เครื่องอื่นๆ โดยที่ไวรัสคอมพิวเตอร์นั้นสามารถแพร่กระจายได้หลายช่องทาง เช่น ฝังตัวเองมาไฟล์ข้อมูลที่แจกจ่ายกัน แพร่กระจายผ่านอีเมล์ แผ่นบันทึกข้อมูลประเภทต่างๆ แต่ในปัจจุบันไวรัสคอมพิวเตอร์นั้นสามารถแพร่กระจายได้อย่างรวดเร็วโดยอาศัยเครือข่ายอินเตอร์เน็ต

เครื่องคอมพิวเตอร์เมื่อตรวจพบไวรัส
ไวรัสคอมพิวเตอร์บางชนิด เมื่อติดเข้ากับคอมพิวเตอร์เครื่องใด อาจจะเก็บตัวนิ่งไม่แสดงอาการใดๆ แต่เมื่อถึงเวลาที่กำหนดไว้ในโปรแกรม ก็จะแสดงอาการทันที เช่น การลบข้อมูล การขโมยข้อมูล การส่งข้อมูลจำนวนมากออกไปยังคอมพิวเตอร์ปลายทาง ทำให้เครื่องปลายทางล่ม ไม่สามารถทำงานได้ ไวรัสคอมพิวเตอร์จำพวกนี้เราเรียกว่า ระเบิด หรือ ระเบิดเวลา (Bomb) นั่งเอง
ประเภทของไวรัสคอมพิวเตอร์
– บูตเซกเตอร์ไวรัส (Boot sector viruses)
– โปรแกรมไวรัส (Program viruses)
– ม้าโทรจัน (Trojan horse)
– โพลีมอร์ฟิกไวรัส (Polymorphic viruses)
– สเตลธ์ไวรัส (Stealth viruses)
อาการของเครื่องที่ติดไวรัส
– เครื่องเปิดไม่ติด หรือใช้เวลาในการบูตเครื่องนานมากผิดสังเกตุ
– เครื่องปิดตัวเองโดยไม่ทราบสาเหตุ
– เครื่อง Restart เองโดยไม่ได้สั่ง
– ข้อมูลหายไปเองหรือไม่สามารถเปิดไฟล์นั้นได้
– เมาส์และแป้นพิมพ์ทำงานผิดปกติหรือไม่ทำงานเลย
– แสดง Error หรือข้อความต่างๆบนหน้าจอโดยไม่มีสาเหตุ
– ลำโพงมีเสียงพูดหรือเสียงเพลงออกมาโดยไม่ได้เปิดโปรแกรมใช้งาน
– ขนาดของไฟล์ข้อมูลหรือไฟล์โปรแกรมเปลี่ยนไป และไม่สามารถเรียกใช้งานได้
– เครื่องทำงานช้ามาก โดยไม่เคยเป็นมาก่อน
– โปรแกรมต่างๆทำงานผิดเพี้ยนไปจากปกติ
– ถ้าตรวจเยื้อที่ Harddisk อาจพบเนื้อที่เสียมากขึ้นเรื่อยๆ
– ถ้าอยู่ในระบบเครือข่าย เครื่องอื่นๆจะเริ่มมีอาการคล้ายๆกัน